เกษตรพอเพียงและพืชเศรษฐกิจยุคใหม่: การทำปุ๋ยหมักในบ้านจากใบไม้แบบไม่พลิกในตะกร้า เข่ง หรือวงตาข่าย

การทำปุ๋ยหมักในบ้านจากใบไม้แบบไม่พลิกในตะกร้า เข่ง หรือวงตาข่าย

วันนี้ขอเอาการทำปุ๋ยหมักจากใบไม้ในและเศษหญ้าบ้าน ทำในตะกร้าผ้า หรือเข่ง หรือวงตาข่าย ที่มีรูด้านข้าง แบบไม่ต้องพลิก ทิ้งไว้ 2 เดือนก็ได้ปุ๋ยหมักสวย ๆ เอามาฝาก ... ครบ 2 เดือนต้องทำให้แห้งก่อนนำไปใช้นะครับ เพื่อให้จุลินทรีย์ในกองปุ๋ยสงบตัว ไม่ไปทำอันตรายต่อรากพืชของเรา

อันดับแรก หาตะกร้าผ้า หรือเข่ง หรือตาข่าย ... ถ้าซื้อตาข่าย (เหล็กหรือไนล่อนก็ได้) มา 3.20 เมตร ก็จะทำวงเส้นผ่านศูนย์กลางได้ประมาณ 1 เมตรครับ

ต่อไป เอาใบไม้เศษหญ้า (สดหรือแห้งก็ได้) วางให้หนา 5 ซม. โรยทับด้วยมูลสัตว์ ในสัดส่วนใบไม้ 3 ส่วน มูลสัตว์ 1 ส่วน (โดยการตวงปริมาตร ไม่ใช่การชั่งน้ำหนัก) แล้วรดน้ำ .... วางเบา ๆ สลับไปเรื่อย ๆ รดน้ำทุกชั้น ... ห้ามทำให้แน่น ..... มูลสัตว์ใช้ขี้วัว ขี้หมู ขี้ไก่ ได้หมดครับทั้งสดหรือแห้ง

ตัวอย่างเช่น ถ้าการวางใบไม้หนา 5 ซม. ใช้ไปทั้งหมด 6 กะละมัง ก็ให้โรยด้วยมูลสัตว์ 2 กะละมัง (สัดส่วน 3 ต่อ 1 โดยการตวง) อย่างนี้เป็นต้น .... มูลสัตว์จะไม่มีความหนาครับเพราะจะแทรกเข้าไปในใบไม้เอง .... แล้วรดน้ำ .... ทำอย่างนี้สูงขึ้นไปเรื่อย ๆ

หรือท่านใดจะคลุกเคล้าใบไม้ 3 กะละมังกับมูลสัตว์ 1 กะละมัง ผสมน้ำให้ชื้น แล้วเทลงในภาชนะ อย่างนี้ก็ได้ครับ ..... แสดงว่าขยันดี

เสร็จแล้วรดน้ำภายนอกบ่อย ๆ หรือวันเว้นวัน ... แล้วทุก 10 วันก็ให้เอาสายยางน้ำเสียบลงไปในแนวดิ่งเพื่อเติมน้ำข้างใน แทงลึกสัก 2 ใน 3 ครับ ระยะห่างแต่ละรูู 10 ซม.

การเสียบเปิดน้ำแบบนี้จะมีน้ำซึมออกมาจากก้นตะกร้าบ้าง จึงควรวางตะกร้าบนพื้นดินตามมุมสวนครับ (วางบนหญ้า หญ้าจะตาย) วางบนพื้นคอนกรีตก็มักจะเปื้อน ...... หรือจะวางบนกะละมังก็ได้เพื่อจะได้รวบรวมเอาน้ำที่ออกมาที่ก้นเข่งไปรดต้นไม้ น้ำที่ออกมานี้อุดมด้วยไนโตรเจนที่มีในมูลสัตว์ครับ แรงพอ ๆ กับน้ำละลายปุ๋ยยูเรีย .... น้ำไนโตรเจนนี้รดพืชบ่อยไม่ได้ รดมากก็ไม่ได้ พืชจะตาย ... รดเดือนละครั้งกำลังดี

พอครบ 2 เดือน ก็หยิบเอาใบไม้ที่ไม่เปื่อยที่ผิวหน้าออก แล้วเททั้งหมดคว่ำออก หรือเอาตาข่ายออก ... หยิบใบไม้ด้านข้างที่ไม่เปื่อยออก .... ถ้าดูแลน้ำไม่บกพร่อง ที่เหลือก็คือปุ๋ยหมักทั้งหมด ... หลังจากนั้น ทิ้งให้แห้ง จะตากแดดก็ได้ แล้วค่อยเก็บใส่ถุง ... ใบไม้ที่ไม่เปื่อยก็เอาทำปุ๋ยหมักรุ่นต่อไป

ปกติการทำปุ๋ยหมักแบบไม่พลิกกลับ จะมีใบไม้ที่ไม่เปื่อยประมาณ 3% ครับ

ปริมาณการใช้ปุ๋ยหมักในการปลูกผักก็คือ ตารางเมตรละ 0.5 - 2 กก. ครับ .... ใส่มากกว่า 2 กก.ต่อตารางเมตรไม่ได้ พืชจะสำลักจุลธาตุ ธาตุอาหารรอง และธาตุอาหารหลัก ที่มาจากเศษพืชวัตถุดิบ .... เรากำลังทำปุ๋ยหมัก ไม่ได้ทำดินปลูกนะครับ

มีเศษอาหาร (ไม่เอาน้ำแกง) มีอึ๊น้องหมาน้องแมว ก็เอามาซ่อนในตะกร้าหรือเข่งได้ครับ รับรองว่าพอครบสองเดือนก็จะละลายเป็นปุ๋ยหมักหมด หาไม่เจอครับ .... หรือจะวางเป็นชั้นสลับกับใบไม้ตั้งแต่แรกก็ได้

อาจพัฒนาไปทำในเข่งที่ใหญ่ขึ้น หรือวงตาข่ายไนล่อนหรือตาข่ายเหล็ก ... แต่ขอเน้นวัสดุที่มีรูด้านข้างและที่ก้นนะครับ รูด้านข้างช่วยให้มีอากาศสำหรับการย่อยสลายแบบใช้ออกซิเจนที่ไม่ส่งกลิ่น ... การทำในถังวงคอนกรีต หรือในคอกซีเมนต์บล็อก หรือในหลุม อากาศจะเข้าทางด้านข้างไม่ได้ จะทำให้เกิดกลิ่นเหม็นเพราะจุลินทรีย์ขาดออกซิเจน

การทำปุ๋ยหมักวิธีนี้เหมาะกับบ้านเรือนที่มีใบไม้ไม่มาก ไม่ต้องการปุ๋ยหมักเยอะ ๆ เพื่อการเกษตร ... เป็นวิธีที่จำลองและย่อมาจากการทำปุ๋ยหมักแบบกองแถวยาวไม่พลิกกลับกอง วิศวกรรมแม่โจ้ 1 ครับ

เหมาะกับโรงเรียน หน่วยงาน ส่วนราชการด้วยครับ

การทำปุ๋ยหมักในตะกร้าหรือเข่งแบบนี้รับประกันว่าไม่มีกลิ่น ไม่มีแมลงวัน อาจมีไส้เดือนบ้าง คงไม่ตกใจกันนะครับ

1. วางใบไม้ 3 ส่วนหนา 5 ซม. โรยทับด้วยขี้วัว 1 ส่วน รดน้ำ ... วางอย่างนี้ไปเรื่อย ๆ จนเต็มเข่งหรือตะกร้า ด้านบนเป็นขี้วัว ... ใครจะเอาอึน้องหมาน้องแมวซ่อนตามชั้นก็ได้ รับรองไม่มีกลิ่นครับ ... รวมทั้งเศษอาหารหรือเศษผัก

2. รดน้ำภายนอกบ่อย ๆ ถ้าไม่ลืม ... ทุก 10 วันเอาสายยางน้ำเสียบลงไป ระยะห่าง 10 ซม. ... ให้วางบนดินเพราะอาจมีน้ำซึมออกมาบ้าง

3. ครบ 2 เดือน แกะเอาใบไม้ด้านบนส่วนที่ไม่เปื่อยออก

4. คว่ำปุ๋ยหมักในเข่งหรือตะกร้าออก

5. แกะใบไม้รอบ ๆ ที่ไม่เปื่อยออก ที่เหลือคือปุ๋ยหมักทั้งหมดครับ

6. ใบไม้จะเปลี่ยนสภาพเป็นสีคล้ำ นุ่ม ไม่มีกลิ่น

7. ต้องทิ้งให้แห้งก่อนใช้

8. วิธีการใช้ปุ๋ยหมักที่แห้งแล้วคือ 1 กำมือต่อกระถาง หรือผสมดิน 7 ส่วนต่อปุ๋ยหมัก 1 ส่วนทำดินปลูกครับ หรือถ้าเป็นแปลงผักก็ใช้ไม่เกิน 2 กก.ต่อตารางเมตร